21 Kasım 2011 Pazartesi

Kent Mirası / İstanbul Manufaturacılar ve Kumaşçılar Çarşısı İMÇ

Kuşlar 1966
Kuzgun Acar -İMÇ

İMÇ Türk modernist mimarisinin çarpıcı bir başyapıtı. 1950’lerin sonunda İstanbul’un kentsel modernleşmesinin ilk dalgası sırasında Doğan Tekeli, Sami Sisa ve Metin Hepgüler tarafından tasarlanan bir mimari proje.

19 Şubat 1960 yılında açılan bir yarışma ile proje seçiliyor. İnşaata 1961 yılında başlanıyor ve 1968 yılında bitiriliyor. 6 Blok ve 1117 adet dükkandan oluşan yapı Türkiye'nin erken AVM örneğidir.


İMÇ

Prof.Dr. Uğur Tanyeli; İMÇ, içinde dönemin güncel sanat yapıtlarına yer verişi açısından, Türkiye'de hálá aşılmamış bir doruktur. O yılların tüm önemli Türk sanatçılarının iki veya üç boyutlu yapıtlarından onlarcasını içerir. Bir tür modern sanat açıkhava müzesi gibidir. Aynı çapta bir ikincisi yapılmadı. Hatta kabaca İMÇ'deki sanat yapıtlarının metrekare olarak toplam yüzölçümü İstanbul Modern Sanat Müzesi'ndekilerden fazladır diyor.


Yani İMÇ bu kadar değerli bir mimarı yapı....


İMÇ


İMÇ'yi bir açıkhava müzesine dönüştüren 9 eser, sanatsever gönüllülerden oluşan Tangram Ekibi tarafından 2008 yılında temizlenmiş. Kültür Bilincini Geliştirme Vakfı ve İMÇ Yönetimi de destek vermiş. Gönüllüler Koruma Kurulu'ndan izin almış ve bir restoratörün başkanlığında eserleri temizlemişler, ufak parçaları yenilemişler ve levhalar koymuşlar.

 İMÇ'deki eserler: Kuzgun Acar (duvar heykeli), Füreya Koral (seramik pano), Bedri Rahmi Eyüboğlu (iki mozaik pano), Eren Eyüboğlu (mozaik pano), Yavuz Görey (dekoratif havuz-çeşme), Ali Teoman Germaner (duvar rölyefi), Sadi Diren (seramik pano), Nedim Günsur (mozaik pano).

Onarımlar sırasında en kötü durumda olanlar, Füraye Koral ve Kuzgun Acar eserleri oluyor. Hatta Kuzgun Acar'ın eseri dağılır diye el bile sürülemiyor.


Kuzgun ACAR (1928-1976); Kuşlar duvar heykeli 1. blokta yol kenarındaki cephede yer almaktadır.

Demir, çivi, tel ve ahşap gibi malzemeler kullanarak gerçekleştirdiği yapıtlarıyla tanınan Türk heykeltıraş, Türkiye’de çağdaş heykel sanatının öncülerinden kabul ediliyor.

Kuşlar  1966
Kuzgun Acar -İMÇ
Kuşlar duvar heykeli İMÇ'nin sembolu olarak tasarlanmıştır. Türkiyenin en güzel 10 heykeli sıralamasında 7. sırada.




Kuşlar  1966
Kuzgun Acar -İMÇ

Bedri Rahmi Eyüpoğlu'nun (1911-1975) bu mozaik çalışması 2. Blok girişinde. Denizi, camileri, laleri, balığı  ile İstanbul'u anlatıyor...

Bedri Rahmi Eyüpoğlu İMÇ

Özgür Yücel bu eserden yararlanarak Stars of İstanbul için yıldız boyadı.


Bedri Rahmi Eyüpoğlu İMÇ

Ben bu mavi mozaikten çok etkilenmiştim ve  seyrederken hep kulaklarıma Burhan Öçal'ın Boğaziçi parçası gelmiştir.


Bedri Rahmi Eyüpoğlu İMÇ

Bedri Rahmi Eyüpoğlu İMÇ

Bu mozaik çalışmasıda 1. blok ara kapısında zaten en şanslı blokda 1. blok. Dokuz eserin  dördü  bu bloktaki duvarlarda sergileniyor.

Bedri Rahmi Eyüpoğlu İMÇ


Bedri Rahmi Eyüpoğlu İMÇ


Bedri Rahmi Eyüpoğlu İMÇ

Eren Eyüpoğlu'nun (1907-1988) mozaik çalışması 1. blokta yer almaktadır.

Eren Eyüpoğlu İMÇ

Cumhuriyet döneminde bir çok sanatçının CHP ile yurt gezilerine katılmasından sonraki dönemlerinde tüm sanatçıların eserlerinde  Anadolu motiflerini görmek mümkün. Bu mozaiktede bu izleri görebilirsiniz.


Eren Eyüpoğlu İMÇ

Eren Rahmi Eyüpoğlu İMÇ

Füreya Koral'in (1910-1997) bu çalışması 1. Blok girişinde yer almaktadır.

Füreya Koral İMÇ

Özellikle çinicilik konusunda gelişkin yeteneği ile Doğu ile Batı sanatını birleştiren sanatçı, duvar dekorasyonu, pano ve şömine üzerine çalışmalar yapmıştır.


Füreya Koral İMÇ

Sanatçı bir aileden gelen Füreya Koral için Ayşe Kulin tarafından Füreya adlı bir eser yazılmıştır.

Füreya Koral İMÇ

Yavuz Görey'in (1912-1995); Mimar ve Heykeltraş olan Görey'in dekoratif havuz çeşme eseri, 2. blokta olup bence İMÇ'ındaki  en ilginç eserdir.


Yavuz Görey İMÇ

Abisi İhap Hulusi Görey  Türk afiş sanatının ve reklamcılığın ilk temsilcisi, babası Ahmet Hulusi Mısırın ünlü bir  Mimar ve müteahhiti, kardeşi Nihat Görey Mısır'ın önde gelen müzecilerinden olan Yavuz Görey Belçika'da eğitim aldıktan sonra Paris ve Lozan'da çeşitli ofislerde çalıştıktan sonra İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi ve emekli olduktan sonrada İTÜ Mimarlık Fakültesinde dersler vermiştir.

Yavuz Görey İMÇ


Ali Teoman Germane (1934-   ) ; Aloş Germaner olarakda tanınan Heykeltraş, ağaç ve bronz heykellerinde, gerçekdışı yaratıklar, doğa üstü varlıklar, fantastik biçimleme anlayışına sahiptir. Heykellerinde başlıca 6 figür görülmektedir: insan, at, yılan, denizkabuğu, omurga ve buhurdan.


Ali Teoman Germane İMÇ

Germane'nin bu eseri 5. blokta olup İMÇ'sına ayrı bir tat katmıştır.

Ali Teoman Germane İMÇ

Nedim Günsür (1924-1994) ; 10'lar grubunun üyesi, Bedri Rahmi Eyüpoğlu'nın öğrencisi olan Nedim Gunsür , “Tüm nesnelere sevgiyle yaklaşan ressam” olarak nitelenen ve naif özellikler de taşıyan figuratif bir anlayışla gerçekleştirdiği toplumsal içerikli yapıtlarıyla tanınan bir Türk ressamı.



Nedim Günsür 1967 İMÇ


Nedim Günsür yazar ve Raklamcı Mehmet Günsür'ün babası.


Nedim Günsur 1967 İMÇ
Eser 6. Blokta en dış duvarda yer almaktadır.

Nedim Günsur 1967 İMÇ

Tekeli-Sisa Mimarlık Ortaklığı Arşivi'nden İMÇ ;

İMÇ

2005 yılında İMÇ yönetimi boş bir alanı otopark yapmak için Belediye'ye başvurur. Bu başvuru sırasında imar planı değişikliği talebinin son günü olduğu anlaşılır ve hemen tüm makamlara itiraz edilir.

Gazeteciler, mimarlar, STK'lar ve akademisyenlerde buranın yıkılıp yerine Osmanlı tarzı evler ve arasta tarzı çarşı yapılması projesine karşı çıkar ve  en sonunda Danıştay'dan 13 Kasım 2008 yılında    " özgün mimari kimliği, ödül almış Cumhuriyet Dönemi yapıları ve değişik dönem kültür mirasıyla bütünleşmiş” çarşının yıkılıp yerine villa yapılmasının “şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olmadığını” kararı ile son nokta konulur.


İMÇ

Yani İMÇ son anda kurtulur.

Ancak ben bu resimleri çekerken çevre halkın ve İMÇ esnaflarının çok bilinçsiz olduğunu gördüm. Bana çok gereksiz bir çalışma yapıyormuşum edası ile baktılar. Eserlerin değerleri bilinmiyor.


İMÇ

Ben bu eserler ile geçen sene taşınma esnasında perde ihtiyacım için İMÇ'ye gidince tanıştım. Her yolum düştüğünde de hiç üşünmeden tek tek tekrar göz gezdirdim. Geçen seferden bu yana bir hasar var mı diye kontrol ettim.
Bir dahaki Unkapanı ziyaretinizde sizede tavsiye ederim. Hepsi bir Kent Mirası olan bu eserleri açık hava müzesini gezer gibi gezebilirsiniz.



Yararlanan Kaynaklar;

Prof. Dr. Uğur Tanyeli'nin detayli görüşleri;

Görkem Kızılkayak blogu hayli detaylı anlatıyor.




Pin It

5 yorum:

Blogger Bolat dedi ki...

Bengi İMÇ'yi görsen ağlarsın o kadar bakımsız o kadar ruhsuzlaştırılmış ki :) ama sanatçılarımızın eserler bambaşka.

Eren dedi ki...

Müthiş bir post olmuş, ellerinize sağlık, İMÇ'nin her gün otobüsle önünden geçiyorum, sadece dışardan görülen eserlerden haberim vardı, bir gün mutlaka içinde dolaşacağım ve eserlere yakından bakacağım...

Tolga dedi ki...

i.m.ç.'nin sanatsal perspektif açısından tanıtımı için çok güzel bir post. yıllar önce piyasada bulamadığımız plakları bulmak için giderdik. tabii,meşhur olmak için gelen maço delikanlılara rastlardık:)

sevgiyle.
tolga

pelinpembesi dedi ki...

imç'ye hiç gitmedim.buradaki bu eserlerden haberim de yoktu.çok teşekkürler.ne güzel tanıttın.özellikle füreya eserlerine ve kendisine bayılırım. orada bulunanlar acaba bir kez değer vererek bakmışmıdır :(

Unknown dedi ki...

Çok güzel ve yararlı bir paylaşım olmuş, bravo!

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Great! The file uploaded properly. Now click the 'Verify my file' button to complete the process.